Een vluchtige uitleg over de verschillen in benzines

[Lex_Michsubishi]

Er zijn hier haast geen benzinerijders, maar voor de paar die er zijn een beknopte uitleg.

Er is nogal wat om te doen, E10 tanken of toch maar niet? Is Euro 98 beter voor de motor dan 95? Het wordt er niet makkelijker op als de advertenties van de fabrikanten ook allerlei flauwekul aan de benzine toevoegen. Hoe zit dat nou?

We beginnen met de, chronologisch gezien, eerste verdeling;

Euro 95 of Euro 98?

Het verschil zit hem hier in het octaangetal. Euro 95 = RON (Research Octane Number) 95, Euro 98 = RON 98. Hoe hoger het octaangetal, hoe minder makkelijk de benzine door compressie zal 'zelfontbranden'. Zelfontbranden? Ja, uit zichzelf ontbranden. Niet helemaal uit zichzelf natuurlijk, maar zonder het toevoegen van een vonkje. Hoe harder je een gas in elkaar perst, hoe heter het wordt, natuurkundig verantwoord. Een dieselmotor doet dit bijvoorbeeld (deze heeft niet eens bougies!). Het lucht/dieseldampmengsel wordt dan zo hard samengeperst in de cilinder dat het de ontbrandingstemperatuur bereikt.

Voor de L300 met benzinemotor is dat octaangetal niet belangrijk. Sterker nog, in de handleiding van mijn bus (weliswaar voor het 4G64 blok uit 1987, maar het blok is niet veranderd tot en met 1994 zo ver ik weet) staat dat RON90 getankt kan worden. Blijkbaar is die er (geweest), ik ben er te jong voor en/of ik woon in de Westerse wereld. Hoger is beter zeggen ze? Onzin. Als je motor geen hoge compressie heeft, dan merk je er helemaal niks van. Vraag je je af of jouw auto dat dan heeft? Dan vast niet, want anders had je dat wel geweten. Dus Euro 95, Euro 98 of Euro 102 (ja voor de straatracers), het maakt niet uit: de standaard benzinemotor in de L300 heeft geen extreem hoge compressie.

MAAR! Toen kwam er ethanol in de benzine...

Ja het zit er al een behoorlijke tijd in, maar pas recentelijk (op het moment van schrijven leven we in 2020) is er vanalles om te doen omdat het verplicht is geworden (2019). Wat we ervan vinden laat ik in het midden. Er zijn op allerlei vlakken verschillende redenen om het te doen en om het te laten. Milieutechnisch en politiek gaan we het niet over hebben, hier wil ik alleen feitelijk bespreken wat het effect is en waarom ik tank wat ik tank.

Wat is dat nou, E5 en E10?

De E staat voor Ethanol, een soort alcohol, en het cijfer staat voor het percentage ethanol dat erin zit. Er zijn nogal wat brandstoffen waar het in wordt gebruikt; E5, E10, E15 ... E95 (al is deze laatste iets heel anders, toch staat de E hier voor ethanol). Wat voor ons belangrijk is zijn de eerste twee. E5 wordt al een hele tijd overal getankt, de Euro 95 was al een tijdje E5. Sterker nog, auto's van na 2000 zouden er al op voorbereid moeten zijn volgens de richtlijnen. Ethanol heeft een aantal eigenschappen die beter zijn ten opzichte van benzine, onder andere een hoger octaangetal (is hij weer). Daarnaast is het te halen uit hernieuwbare energiebronnen (geen uit de grond gepompte dinosaurus dus) en is het minder schadelijk in de uitstoot. Pomp mij vol met ethanol zou je zeggen! 'Hold your horsepowers.'

Ethanol staat desondanks toch ter discussie en niet onterecht. Een andere eigenschap van ethanol is namelijk dat het heel graag wil oplossen in water. Hydrofiel noemt men dat. Omgedraaid wil dat zeggen dat ethanol water aantrekt. Watermoleculen zitten overal in de lucht, kijk maar naar de luchtvochtigheid. Die moleculen zitten dus ook bijvoorbeeld in je tank. Benzine dat mengt niet met water, de dichtheid is anders (benzine is een aftreksel van olie). Maar omdat er dus een klein deel ethanol in de benzine zit, kan het dus maar zo zijn dat die watermoleculen met de ethanol aan de haal gaan. Water is zwaarder dan benzine (olie), dus dan zinkt het water tot onder de benzine. Dit kan allerlei problemen opleveren, vooral bij een stalen tank. Als een auto lang stil staat kan dit een groot probleem worden, niemand wil bijvoorbeeld water (en dus roest) in de tank.

En je wil ook geen roest in de motor. Controleer dus als je E5 of E10 tankt regelmatig je benzinefilter. Water wil je ook niet in je motor, water kan niet branden, water laat zich niet samenpersen. De combi van olie en water is niet goed. Je krijgt er sludge van; een witte troep, net mayonaise (emulsie). Geen paniek, het loopt echt niet zo hard dat je een frikandel speciaal uit je tank kunt trekken, maar houd het in je achterhoofd. Als je auto dus niet veel kilometers maakt en de E5 of E10 benzine lange tijd stil staat in je tank, dan is die ethanol misschien niet zo'n goed idee... Meestal haalt je benzinefilter de onvloeibare spullen wel eruit, maar dat filter heeft ook zijn grenzen; vol is vol.

Dan zijn er nog mensen die zeggen dat ethanol je benzineleidingen en allerhande pakkingen aantast. Ik kan hier geen wetenschappelijk onderzoek over vinden. De zoekresultaten worden vervuild door stukken van bedrijven die hun 'anti-ethanolschadespul' proberen te verkopen. Ik weet ook niet hoe het effect op de leidingen precies in zijn werk gaat. Volgens mij valt dit allemaal wel mee, MAAR IK HEB ER NIET VOOR GESTUDEERD! Benzine is zelf al best wel een oplosmiddel en de slangen die voor benzine worden gebruikt kunnen best wel wat hebben, toch controleer ik om de zoveel tijd mijn leidingen. Maar dat is sowieso al de bedoeling als je zuinig bent op je auto, de leidingen zelf (niet alleen door een monteur in de garage) controleren. Misschien is het voor heel oude leidingen wel relevant? Mocht ik het tegenkomen dan zal ik het stuk aanpassen.

De conclusie?

De verschuiving die sinds 2019 dus gaande is:

Euro 95 wordt E10 (RON95)
Euro 98 wordt E5 (RON95)

Nee ik maak geen typfout; RON98 wordt gewoon RON95. De premium benzines zijn RON97 of RON98, maar ook die hebben E5! Laat je niet in de luren leggen dus. Doorgaans hebben die benzines wel allerlei detergenten en toevoegingen die zogenaamd iets uitmaken, maar ik geloof er niet in, niet voor dat geld.

Wat ik zelf doe met mijn bus is de voormalige "Euro 98" (dus E5 RON95) tanken. Niet om het octaangetal, zoals gezegd mag ik zelfs RON90 tanken, maar omdat daar maar 5% ethanol in zit ten opzichte van de 10% in "Euro 95". (Je zou misschien denken dat 5 procentpunt niet veel uitmaakt; probeer eens een biertje met 5% en een met 10%.) De premium benzines zijn in mijn optiek weggegooid geld voor de L300 als ze ook E5 bevatten.

Mijn bus staat soms lange tijd stil en ik rijd mijn tank meestal pas over een tijdspanne van een paar weken, soms maanden, pas leeg. Als jij je tank dezelfde week nog leeg rijdt, dan valt het allemaal wel mee denk ik. Hopelijk maakt dit de boel wat duidelijker. Mocht dat onverhoopt niet zo zijn, dan hoor ik het niet graag, maar het is noodzakelijk kwaad dat ik het te horen krijg en zal ik proberen me te verduidelijken.

Happy trails!

[1989frankia2.5D]

Prima verhaal!

Het hogere octaangetal wordt pas zinnig bij benzine turbo motoren, met een motormanagement (computer) en sensoren hierop berekend zijn.

Beetje off-topic: naast mijn trage L300 2.5D had en heb ik altijd snelle en opgevoerde turbo-geladen benzine-auto's, en met de juiste software in de ECU merk je de verschillen tussen octaangetallen erg goed (getuned op de duitse Aral Ultimate 102 maar met 'mapping' om nog hoger te kunnen gaan).

Ook kan ik met deze software E85 bijmengen (85% ethanol, 1% isobuthanol en een klein beetje MTBE). De ontsteking kan dan enorm vervroegd worden, de inspuiting fors verhoogd, en door het koelende effect van alcohol kan dat relatief veilig.

[Wombat]

Lex, dank voor de uitgebreide uitleg.

Hierzo in Australië zijn de meeste L300's benzine met de grijze import Delica L300's direct uit Japan overwegend diesel.

Hier is benzine een stuk goedkoper dan diesel, per liter. En dan zijn er 4 soorten benzine, waarbij E10 (94) het goedkoopst is.

Ik rijd rond in twee L300 bussen die ik nu ongeveer 15 jaar heb, met elk rond de 10.000 km per jaar. Beiden zijn de 2.4 l efi motoren en beiden draaien nog als nieuw, op de E10.

Beide motoren hebben een lekke koppakking gehad, maar beiden heb ik zelf vervangen, waarbij de kop is nagelopen door een specialist. Van de Wombat heb ik ook de oliekeerringen vervangen en de cilinderwanden gehoond.

Die heeft nu tegen de 320.000 km er op zitten waarvan mijn aandeel in ieder geval op de goedkope E10.
De tank heb ik 2x moeten repareren doordat scherpe steentjes tussen de tank en de dunne bescherming klem begonnen te zitten. Ik heb nooit roest gezien in mijn tank.

De Wombat heeft ook nog steeds de originele brandstofpomp die in de tank zit. Ik verwacht dat die ooit de geest geeft dus ik heb wel een nieuwe bij me als reserve.

In de 15 jaar heb ik nog maar 2x de benzinefilter vervangen.

Bus start altijd direkt, ook als die per ongeluk een paar maanden heeft stilgestaan. Die laat ik dan 1 minuut inlopen en dan rij ik de eerste 5 minuten heel rustig. Daarna gaat het het meer met een loden schoen.

Benzine rijdt super!

[Lex_Michsubishi]

In Australië is het dan wel vrij droog. Het is voor die E10 dan ook een beetje moeilijker om water aan te trekken.